Konuşma Becerisini Ölçme ve Değerlendirme

Öğretmen, zaman zaman öğrenciler için hazırlıklı ve/ya hazırlıksız konuşma etkinlikleri düzenler; onların konuşmayla ilgili tutumlarını belirler. Bunun için öğretmen, öğrencilerin konuşma becerilerini ölçmek üzere gözlem formu hazırlayabilir. Aşağıda örnek bir “gözlem formu” bulunmaktadır. Bu gözlem formu, öğrencilerin düzeyi ve onlara kazandırılacak davranışlar dikkate alınarak ihtiyaca uygun hale dönüştürülebilir.

Öğretmen, öğretme öğrenme süreci içinde yaptığı gözlemlerden hareket ederek gözlem formunu doldurabilir; belirleyeceği ölçüte göre değerlendirebilir. Mesela, aşağıdaki formatta on iki madde bulunmaktadır. Her madde üç kategoride değerlendirileceğine göre “hiç” için 0 puan, “ara sıra” için 1 puan ve “sık sık” için de 2 puan takdir edebilir. Buna göre bu gözlem formundan alınabilecek en üst puan 24 puan olur. 24 sayısı, üç kategoriye eşit olarak bölündüğünde her kategori için 8 puanlık bir range(ranj) bulunur. Buna göre 0-8 arası alt düzeyi; 9-16 arası orta düzeyi; 17-24 arası üst düzeyi oluşturur.

Bu gözlemlerden elde edilen bilgilerden hareketle sınıf topluluğu konuşma becerisi bakımından seviye gruplarına ayrılabilir ve sözlü anlatım etkinlikleri sırasında bu verilerden yararlanabilir. Ayrıca değişik zamanlarda yapılan ölçmeler sonunda elde edilmiş veriler karşılaştırılarak her öğrencinin gelişim durumu izlenebilir.

Konuşma Becerilerini Gözlem Formu
Öğrencinin adı-soyadı:  ……………………………                      numarası:  …………………………..	sık sık	ara sıra	hiç
Ölçülecek/gözlenecek nitelikler
1. Sesini etkili bir şekilde kullanır.
2. Telaffuz hatası yapmaktan kaçınır.
3. Vurgulamayı yerli yerinde yapar.
4. Cümleleri doğru kurar.
5. Cümleler arasında ilgi ve bağlantı kurar.
6. Konuşmayı plânlı yapar.
7. Jest ve mimikleri yerli yerinde kullanır.
8. Konuşmasında konuyla ilgili çeşitli örnekler verir.
9. “Eee, ııı” gibi anlamsız sesler çıkarmaktan kaçınır.
10. Başkalarından alıntı yapar.
11. Gereksiz tekrarlar yapmaktan kaçınır.
12. Dinleyicileri izler, onlardan olumlu yönde etkilenir.

 

Yrd. Doç.Dr. Mehrali Calp